Junun vodisigʻa moyil koʻrarman joni zorimni

Alisher Navoiy g'azali

Junun vodisigʻa moyil koʻrarman joni zorimni,

Tilarman bir yoʻli buzmak buzulgʻon roʻzgorimni

Falak bedodidan garchi manim xoki gʻubor oʻldum,

Tilarman, topmagʻaylar toʻtiyolikka gʻuborimni.

Demang, qay sori azm etding, menga yoʻq ixtiyor, oxir

Qazo ilkiga bermishman inoni ixtiyorimni.

Tugandi ashki gulgun, emdi qolmish zaʼfaroni yuz,

Falak zulmi badal qildi xazon birla bahorimni.

Diyorim ahli birla yordin boshimgʻa yuz mehnat,

Ne tong, boshim olib ketsam qoʻyub yoru diyorimni.

Yomon holimgʻa bagʻri ogʻrigʻay har kimsakim koʻrgay,

Bagʻir pargolasidan qongʻa bulgʻongʻon uzorimni.

Hayotim bodasidin sargaronman asru, ey soqiy,

Qadahqa zahr qotil quy,dogʻi dafʼ et xumorimni.

Jahon tarkini qilmay chunki tinmoq mumkin ermastur,

Navoiy, qil meni ozod oʻrtab yoʻqu borimni. Bu sheʼr Navoiyning oʻzining junoonga (jahon bilan aloqalari) va muhabbatga, qon-gururlar va sabrlarga oid xayollarini ifodalaydi.

Birinchi qatorda shoir, oʻzning junoonga moyil boʻlishini, joni zorimni qaytarishni ifodalaydi. Uning soʻzlari orqali, junoqqa boʻlgan ulkan muhabbatini, oʻzining himmat va kelajagini ifodalaydi.

Ikkinchi qatirda shoir, oʻzining oʻziga xos yoʻli boʻlmaganligini, uning istaklarini va uning yoʻldan oʻtkazishga erishishining qiyinchiliklarini aytadi. Uning soʻzlaridan, oʻz istaklarini boshqa yoʻllarda topishga imkoniyat yoʻqligini ifodalaydi.

Uchinchi qatirda shoir, oʻzining qazosiga, yoʻl bilan aloqalariga qarshi keladigan muammosiga qoʻyilgan asratlarni ifodalaydi. Uning soʻzlaridan, falak va oʻzining oʻzining qazosiga qarshi kelishlarini ifodalaydi.

Toʻrtinchi qatirda shoir, oʻzning kuchli ishi va mehnatini ifodalaydi. Uning soʻzlaridan, u hayotning eng qiyinchilikli va muhim vazifalarini, ertalab topishga harakat qilishini ifodalaydi.

Beshinchi qatirda shoir, kimsalarni yomon holatga qarshi kurashishga chaqiradi va oʻzini uning orqasida qoʻyadi. Uning soʻzlaridan, yomon holatlar bilan bagʻri ogʻriq kimsalarni koʻrishni va ularni yuzsiz toʻxtatishni ifodalaydi.

Oxirgi qatirda shoir, hayoti bilan aloqador boʻlgan xavf va xavfli holatlarni ifodalaydi. Uning soʻzlaridan, hayoti uchun qoʻyilgan baholarni qatʼiy rad etishni va qoʻshimcha xumor va qoʻshimcha ozodlik qidirishni ifodalaydi.

Shoirning soʻzlaridan, uning jahon tarkidan, dunyoviy mavzular va kamchiliklardan qochishga, oʻzod boʻlishga, oʻzning oʻzini bajarish va uning mukofoti uchun oʻz qarorlarini qoʻyishga qarshi kurashishini hisobga olish mumkin.