🇺🇿G'afur G'ulom

Gʻafur Gʻulom (1903-1966) — buyuk oʻzbek yozuvchisi va shoiri. 1903-yilning 10-mayida Toshkent shahrining Qoʻrgʻontegi mahallasida tugʻilgan. Toʻqqiz yoshida otasidan, oʻn besh yoshida onasidan yetim qolgan Gʻafur Gʻulom avval eski maktabda, soʻngra rus-tuzem maktabida taʼlim olgan. "Shum bola" (1936) avtobiografik qissasida ijodkorning bolaligi, asr boshidagi Toshkent hayoti tiniq tasvirlangan.

G'afur G'ulom — O‘zbekistonning mashhur yozuvchisi, ijodiyatida o‘zbek xalqi tarixi va adabiy timsolini ajratgan. Yozuvchining asarlariga she’rlar, qo‘shiqlar, dostonlar, qasidalar, hikoyalar, qissalar kiritiladi. Uning ijodida rang-barangligi seziladi. Urushdan keyingi davrda o‘zbek adabiyoti rivojida o‘rni o‘rnatgan, shuningdek Pushkin, Lermontov, Griboyedov, Mayakovskiy, Nozim Hikmet, Rustaveli, Nizomiy, Shekspir, Dante, Bomarshe va boshqa yozuvchilarning asarlarini o‘zbek tiliga mohirona tarjima qilish bilan ham mashhur bo‘lgan. G'afur G'ulom 1903 yil 10 may kuni Toshkentda tug‘ilgan. U rus tilini bilgan, o‘zbek va tojik mumtoz adabiyotini o‘qigan. Uning ijodida o‘zi ham she’rlar yozgan. Uning uyida Muqimiy, Furqat, Asiriy, Xislat va boshqa shoirlar ham kelib turgan. 1916 yilning kuzida G‘ofur o‘qishga kiradi. U ishlashga majbur bo‘lgan. Uning adabiy faoliyati 1923 yil kabi boshlanadi. She’rlar, dostonlar, ocherklar, hajviy hikoyalar va qissalari gazeta va jurnallarda chop etila boshlaydi. Uning yozilgan she’rlarida yangi shakllarga burilish seziladi, sanoatning o‘sishi, Turksib temir yo‘l magistralining qurilishi kabi uning ona yurtida sodir bo‘layotgan ajoyib o‘zgarishlarni ta’riflash uchun yangi lug‘at boyligi, yangi she’riy bo‘yoqlar, yangi ohang va vazn talab etilgan.

G‘ofur G‘ulomning adabiy faoliyati xalqaro hamjamiyatda tan olindi. Uning she’rlari bir necha xorijiy tillarga tarjima qilingan, shu jumladan, rus, ingliz, nemis, fransuz va turk tillariga. Xalqaro she’rlar festivalida G‘ofur G‘ulomning “Bog‘” she’ri uchun bronza medali yuzasidan keyin, undan so‘ng bronza medali bilan taqdirlandi. Boshqa shoirning shuhrat qazgan she’rlari esa “Xotin”, “Non”, “Og‘ayni keldi” kabi nomlanadi.

G‘ofur G‘ulom 1949 yil 19 sentyabr kuni Toshkentda vafot etgan. Uning yodgorligi shu kunga kelib ham muhofaza qilinmoqda, uning hayoti va ijodi esa millatlarga omad va foydali bo‘lib, adabiyotimiz tarixida osmoniy o‘rnini egallagan.